प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानुसार दिनांक 02 सप्टेंबर रोजी हिंगोली व नांदेड जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, मेघगर्जना, वाऱ्याचा वेग अधिक राहून मूसळधार ते खूप मूसळधार पावसाची शक्यता आहे. दिनांक 02 सप्टेंबर रोजी जालना, परभणी व लातूर जिल्हयात तर दिनांक 03 सप्टेंबर रोजी छत्रपती संभाजी नगर, जालना व परभणी जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, मेघगर्जना, वाऱ्याचा वेग अधिक (ताशी 30 ते 40 कि.मी.) राहून मूसळधार पावसाची शक्यता आहे. दिनांक 02 सप्टेंबर रोजी छत्रपती संभाजी नगर, बीड, धाराशिव जिल्हयात तर दिनांक 03 सप्टेंबर रोजी बीड, हिंगोली व नांदेड जिल्हयात तर दिनांक 04 सप्टेंबर रोजी छत्रपती संभाजी नगर व जालना जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, मेघगर्जना, वाऱ्याचा वेग अधिक (ताशी 30 ते 40 कि.मी.) राहून हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे.

 

हवामान सारांश / चेतावनी :

प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानुसार दिनांक 02 सप्टेंबर रोजी हिंगोली व नांदेड जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, मेघगर्जना, वाऱ्याचा वेग अधिक  राहून मूसळधार ते खूप मूसळधार पावसाची शक्यता आहे. दिनांक 02 सप्टेंबर रोजी जालना, परभणी व लातूर जिल्हयात तर दिनांक 03 सप्टेंबर रोजी छत्रपती संभाजी नगर, जालना व परभणी जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, मेघगर्जना, वाऱ्याचा वेग अधिक (ताशी 30 ते 40 कि.मी.) राहून मूसळधार पावसाची शक्यता आहे. दिनांक 02 सप्टेंबर रोजी छत्रपती संभाजी नगर, बीड, धाराशिव जिल्हयात तर दिनांक 03 सप्टेंबर रोजी बीड, हिंगोली व नांदेड जिल्हयात तर दिनांक 04 सप्टेंबर रोजी छत्रपती संभाजी नगर व जालना जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, मेघगर्जना, वाऱ्याचा वेग अधिक (ताशी 30 ते 40 कि.मी.) राहून हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे. मराठवाडयात दिनांक 02 ते 04 सप्टेंबर रोजी बऱ्याच ठिकाणी तर दिनांक 05 सप्टेंबर रोजी काही ठिकाणी तर दिनांक 06 सप्टेंबर रोजी तूरळक ठिकाणी हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे.

सामान्य सल्ला :

विस्तारीत अंदाजानुसार (ईआरएफएस) मराठवाडयात दिनांक  05 ते 11 सप्टेंबर, 2025 दरम्यान पाऊस सरासरीएवढा, कमाल तापमान व किमान तापमान सरासरीएवढे राहण्याची शक्यता आहे.

संदेश : मराठवाडयात पुढील तीन दिवसात तूरळक ठिकाणी मूसळधार ते खूप मूसळधार पावसाचा अंदाज पाहता, खतमात्रा, फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत.

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी येथील ग्रामीण कृषि मौसम सेवा योजनेतील तज्ञ समितीने पुढील प्रमाणे कृषि हवामान आधारीत कृषि सल्ल्याची शिफारश केली आहे.  

पीक व्‍यवस्‍थापन

कापूस पिकात पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा. कापूस पिकात आकस्मिक मर दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी 200 ग्रॅम यूरिया + 100 ग्रॅम पांढरा पोटॅश (00:00:50 खत) + 25 ग्रॅम कॉपर ऑक्सीक्लोराइड प्रति  10 लिटर पाण्यात मिसळून तयार द्रावण प्रति झाड 100 मिली याप्रमाणात आळवणी करावी व त्यानंतर सुकू लागलेल्या झाडाजवळील माती पायाने दाबून घ्यावी किंवा विकृतीची लक्षणे दिसू लागताच काही तासात कोबाल्ट क्लोराईड 10 पीपीएम (1 ग्रॅम प्रति 100 लिटर पाणी) ची पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. कापूस पिकात रसशोषण करणाऱ्या किडींचा विशेषत: फुलकिडींचा प्रादूर्भाव दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी 5 % निंबोळी अर्काची किंवा फलोनिकॅमिड 50 % 80 ग्रॅम किंवा फिप्रोनिल 5 % 600 मिली किंवा डायनेटोफ्यूरॉन 20% 60 मिली किंवा स्पिनेटोरम 11.7 % 160 मिली किंवा बुप्रोफेन्झीन 25 % 400 मिली प्रति एकर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. कापूस पिकात पातेगळ व बोंडगळ दिसून येत असल्यास एनएए 2.5 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. कापूस पिकाची लागवड करून 60 दिवस झाले असल्यास नत्राचा दूसरा हप्ता कोरडवाहू कापसास 35 किलो नत्र प्रति हेक्टरी तर बागायती कापूस पिकास 52 किलो नत्र प्रति हेक्टरी वरखताची मात्रा द्यावी. फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत.

तूर पिकात पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा. तूर पिकात अंतरमशागतीची कामे करून पिक तण विरहीत ठेवावे. तुर पिकात पाने गुंडाळणाऱ्या अळीच्या व्यवस्थापनासाठी 5 % निंबोळी अर्काची किंवा क्विनॉलफॉस 25% 20 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. तूर पिक 60 दिवसाचे झाले असल्यास शेंडे खूडून घ्यावेत. फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत.

काढणीस तयार असलेल्या मूग/उडीद पिकाची जमिनीत वापसा असतांना काढणी करून सुरक्षित ठिकाणी साठवणूक करावी.

मका पिकात पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा. मका पिकात लष्करी अळीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी इमामेक्टीन बेन्झोएट 5 टक्के  4 ग्रॅम किंवा स्पिनेटोरम 11.7 एससी 4 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून वरील किटकनाशकांची आलटून पालटून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. फवारणी करत असतांना किटकनाशक पोंग्यात पडेल अशाप्रकारे फवारणी करावी. फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत.

फळबागेचे व्‍यवस्‍थापन

 

केळी बागेत केळी झाडांना माती लावावी व काठीने आधार द्यावा. केळी बागेत पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व साचलेल्या अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा.

आंबा फळ बागेत  किडीचा प्रादूर्भाव दिसून येत असल्यास व मँगो मॉलफॉरमेशन रोग होऊ नये म्हणून बागेत किटक नाशकाची पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत.आंबा बागेत पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व साचलेल्या अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा.

द्राक्ष बागेतील रोगग्रस्त पानाची विरळणी करून घ्यावी. द्राक्ष बागेत शेंडा खूडून घ्यावा. द्राक्ष बागेत पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व साचलेल्या अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा.

सिताफळ बागेत पिठया ढेकून किडीचा प्रादूर्भाव दिसून आल्यास निंबोळी तेल 50 मिली किंवा लिकॅनिसिलीयम लिकॅनी 40 ग्राम प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत. सिताफळ बागेत पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व साचलेल्या अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा.

भाजीपाला

भाजीपाला पिकात पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा. काढणीस तयार असलेल्या भाजीपाला पिकांची काढणी करून घ्यावी. भेंडी पिकावर पावडरी मिल्ड्यू रोगाचा प्रादूर्भाव दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी मायक्लोब्यूटॅनिल 10% डब्ल्यूपी 10 ग्रॅम 10 लिटर पाण्यात मिसळून स्टीकरसह पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. फवारणीची व अंतरमशागतीची कामे तीन दिवस टाळवीत किंवा पुढे ढकलावीत.

फुलशेती

गणपती उत्सवामूळे बाजारपेठेत फुलांना अधिक मागणी असते. काढणीस तयार असलेल्या फुलांची काढणी टप्प्याटप्प्याने करावी व प्रतवारी करून बाजारपेठेत पाठवावी. फुल पिकात पाणी साचणार नाही याची काळजी घ्यावी व अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा.

पशुधन व्यवस्थापन

जनावरांच्या गोठ्यात वाढलेली आर्द्रता गोचिडासह विविध किटकाच्या वाढ व विकासासाठी पोषक असते, त्या किटकांचे जीवनक्रम थांबवण्यासाठी व त्यापासून प्रसारीत होणाऱ्या रोगप्रतिबंधतेसाठी गोठ्यातील भेगा व फटीतील अंडी व इतर अर्भकावस्था गोठ्यातून काढून टाकाव्यात.  शेळ्यांना पशुवैद्यकाच्या सल्ल्याने जंतनाशकाची औषधी देण्यात यावी.

सौजन्‍य

मुख्य प्रकल्प समन्वयक, ग्रामीण कृषी मौसम सेवा,वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी

 

मराठवाडा कृषि हवामान सल्ला पत्रक क्रमांक – 45/2025- 2026    मंगळवार, दिनांक – 02.09.2025