दिनांक 12 सप्टेंबर रोजी परभणी, हिंगोली, नांदेड तर 13 सप्टेंबर रोजी परभणी, लातूर, हिंगोली व नांदेड जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, विजांच्या कडकडाटासह पावसाची शक्यता आहे.

 

प्रादेशिक हवामान केंद्र,मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानुसार दिनांक 12 सप्टेंबर रोजी परभणी, हिंगोली, नांदेड तर 13 सप्टेंबर रोजी परभणी, लातूर, हिंगोली व नांदेड जिल्हयात तूरळक ठिकाणी वादळी वारा, विजांच्या कडकडाटासह पावसाची शक्यता आहे.

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी येथील ग्रामीण कृषि मौसम सेवा योजनेतील तज्ञ समितीने पुढील प्रमाणे कृषि हवामान आधारीत कृषि सल्ल्याची शिफारश केली आहे.  

पीक व्‍यवस्‍थापन

मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे कापूस पिकात साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. कापूस पिकात जिवाणूजन्य करपा रोगाचा प्रादूर्भाव दिसून आल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 50% 25 ग्रॅम + स्ट्रेपटोसायक्लीन 2 ग्रॅम प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी. जास्त पाऊस झालेल्या ठिकाणी कापूस पिकात आकस्मिक मर विकृतीचा प्रादूर्भाव दिसून आल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी पिकात साचलेले पाणी चर काढून त्वरीत शेताबाहेर काढून द्यावे वापसा येताच लवकरात लवकर 1.5  किलो यूरीया + 1.5 किलो पालाश (पोटॅश) + 250 ग्रॅम  कॉपर ऑक्सीक्लोराईड प्रति 100 लिटर पाण्यात मिसळून तयार द्रावणाची प्रति झाड 150 मिली आळवणी करावी. मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे सोयाबीन पिकात साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे.  उशीरा पेरणी केलेल्या सोयाबीन पिकावरील पानावरील ठिपके व शेंगा करपाच्या व्यवस्थापनासाठी टेब्यूकोनॅझोल 10% डब्ल्यूपी + सल्फर 65% डब्ल्यूजी 25 ग्राम प्रति 10 लिटर पाणी किंवा टेब्यूकोनॅझोल  25.9% 12.5 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी.   मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे तुर पिकात साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. जास्त पाऊस झालेल्या ठिकाणी तुर पिकात फायटोप्थोरा ब्लाईट प्रादूर्भाव दिसून आल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी पिकात साचलेले पाणी चर काढून त्वरीत शेताबाहेर काढून द्यावे वापसा येताच लवकरात लवकर मेटालॅक्झील 4% + मॅन्कोझेब 64% डब्ल्यूपी  25 ग्रॅम प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून खोडाभोवती आळवणी व खोडावार पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी.काढणी न केलेल्या व काढणीस तयार असलेल्या मूग/उडीद पिकाची काढणी करावी व पावसाचा अंदाज लक्षात घेता काढणी केलेल्या मूग/उडीद पिकाची सुरक्ष‍ित ठिकाणी साठवणूक करावी व पावसात भिजणार नाही याची काळजी घ्यावी. मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे हळद पिकात साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. मागील आठवडयात झालेल पाऊस, आर्द्रता व ढगाळ वातावरणामूळे हळदीच्या पानावरील ‍ठिपके याच्या व्यवस्थापनासाठी अझोक्सिस्ट्रॅाबिन 18.2% + डायफेनकोनॅझोल 11.4% 10 मिली + 5 मिली स्टिकर प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी. 

फळबागेचे व्‍यवस्‍थापन

मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे केळी बागेत साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. पावसामूळे केळी बागेत पडलेली घडे गोळा करून नष्ट करावीत. तसेच मोडलेली झाडे शेताबाहेर टाकावीत. मागील आठवडयात झालेल पाऊस, आर्द्रता व ढगाळ वातावरणामूळे केळी बागेत करपा (सिगाटोका) रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून आल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी कार्बेन्डाझीम 50 डब्ल्यू पी 10 ग्राम किंव प्रोपीकोनॅझोल 10 % ईसी 10 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून स्टीकरसह पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी.  मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे संत्रा/मोसंबी बागेत साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. पावसामूळे संत्रा / मोसंबी बागेत पडलेली फळे गोळा करून नष्ट करावीत. तसेच मोडलेल्या फांद्यांची छाटणी करावी. लिंबूवर्गीय फळबागेत कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 25 ग्रॅम + स्ट्रेप्टोसायक्लीन 1 ग्रॅम प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी.  मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे डाळींब बागेत साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. पावसामूळे डाळींब बागेत पडलेली फळे गोळा करून नष्ट करावीत. तसेच मोडलेल्या फांद्यांची छाटणी करावी. डाळींब फळबागेत कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 25 ग्रॅम + स्ट्रेप्टोसायक्लीन 1 ग्रॅम प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाने उघाड दिल्यास फवारणी करावी. 

 

भाजीपाला

मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे भाजीपाला पिकात साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे.  पावसामूळे प्रादूर्भाव ग्रस्त भाजीपाला गोळा करून नष्ट करावा. काढणीस तयार असलेल्या भाजीपाला पिकाची काढणी करावी.

फुलशेती

मागील आठवडयात झालेल्या पावसामूळे फुल पिकात साचलेले अतिरीक्त पाणी शेताबाहेर काढून द्यावे. येत्या काळात गणपती व गौरी उत्सवामूळे बाजारपेठेत फुलांना अधिक मागणी असते. काढणीस तयार असलेल्या फुलांची काढणी टप्प्याटप्याने करावी व प्रतवारी करून बाजारपेठेत पाठवावी.

तुती रेशीम उद्योग

रेशीम किटक संगोपन करताना रोग होऊ नये म्हणून घेतलेली काळजी हाच रामबाण उपाय होय. पावसाळयात ढगाळ हवामानात जास्त तापमान वाढ होते. त्यामूळे रोग बळावतो. हवेतील आर्द्रता 85% च्या वर गेल्यास फॅचरी मस्करडिन रोग प्रादूर्भाव होतो. अशा वेळी निर्जंतूक पांढरा चूना पावडर सकाळच्या वेळी रेशीम अळयांवर धूरळणी करावी. अळयाचे मणके सूजल्यासारखी दिसतात.  अळीच्या शरीरातून दूधाळ पाणी बाहेर पडते. अळी मरताना वटवाघूळ सारखी उलटी लटकते. दोन्ही प्रकारचे रोग होऊ नये म्हणून शेडनेट हाउसचे 100% निर्जंतूकीकरण आवश्यक आहे. त्यासाठी अस्त्र 50 ग्रॅम + 100 लिटर पाणी सोबत 0.3% कळिचा चूना द्रावण + 2% ब्लिचिंग पावडर ( 200 ग्रॅम ब्लिचिंग पावडर + 30 ग्रॅम चूना द्रावण) 100 लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

सामुदायिक विज्ञान

घरगूती उपकरणांची खरेदी करताना वस्तूची किंमत ही त्याची उपयोगीता, वापरण्यासाठीची सुलभता आणि करावी लागणारी देखभाल इ. गोष्टींबरोबर तपासली पाहिजे.

 

 

 

सौजन्‍य

डॉ. कैलास कामाजी डाखोरे, मुख्य प्रकल्प समन्वयक, ग्रामीण कृषी मौसम सेवा,वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी

 

 

मराठवाडा कृषि हवामान सल्ला पत्रक क्रमांक – 47 / 2021 - 2022   गुरूवार, दिनांक - 09.09.2021