प्रादेशिक हवामान केंद्र,मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानुसारमराठवाडयात दिनांक 09 ते 11 फेब्रुवारी दरम्यान तूरळक ठिकाणी हलक्या स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे.

प्रादेशिक हवामान केंद्र,मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानुसार मराठवाडयात दिनांक 09 ते 11 फेब्रुवारी दरम्यान तूरळक ठिकाणी हलक्या स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे. किमान तापमानात दिनांक 07 व 08 ‍फेब्रुवारी रोजी 1 ते 2 अं.से. ने घट होऊन त्यानंतर किमान तापमानात हळूहळू 2 ते 3 अं.से. ने वाढ होण्याची शक्यता आहे. पुढील तीन दिवसात कमाल तापमानात हळूहळू वाढ होऊन त्यानंतर कमाल तापमानात 1 ते 2 अं.से. ने घट होण्याची शक्यता आहे.

विस्तारीत अंदाजानुसार (ईआरएफएस) मराठवाडयात दिनांक 09 ते 15 फेब्रुवारी दरम्यान पाऊस सरासरीएवढा ते सारासिपेक्षा जास्त, कमाल तापमान सरासरीपेक्षा कमी व किमान तापमान सरासरीएवढे राहण्याची शक्यता आहे.

विस्तारीत अंदाजानुसार (ईआरएफएस) मराठवाड्यात दिनांक 11 ते 17 फेब्रुवारी 2024 दरम्यान पाऊस सरासरी पेक्षा कमी, कमाल तापमान सरासरी पेक्षा कमी व किमान तापमान सरासरीएवढे राहण्याची शक्यता आहे.

सॅक, इसरो अहमदाबाद यांच्या उपग्रहाच्या बाष्पोत्सर्जनाच्या जिल्हानिहाय व तालूकानिहाय छायाचित्रानूसार मराठवाडयात बाष्पोत्सर्जनाचा वेग वाढलेला आहे.

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी येथील ग्रामीण कृषि मौसम सेवा योजनेतील तज्ञ समितीने पुढील प्रमाणे कृषि हवामान आधारीत कृषि सल्ल्याची शिफारश केली आहे.  

पीक व्‍यवस्‍थापन

दिनांक 09 ते 11 फेब्रुवारी दरम्यान तूरळक ठिकाणी हलक्या स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता लक्षात घेता काढणीस तयार असलेल्या तूर पिकाची लवकरात लवकर काढणी करून घ्यावी व काढणी केलेल्या मालाची सुरक्षित ठिकाणी साठवणूक करावी. कमाल तापमानात झालेली वाढ  व पुढील तीन दिवसात कमाल तापमानात वाढ होण्याचा अंदाज लक्षात घेता, रब्बी ज्वारी पिकास फुलोरा येण्याच्या अवस्थेत (पेरणी नंतर 70 ते 75 दिवस) व कणसात दाणे भरण्याच्या अवस्थेत (पेरणी नंतर 90 ते 95 दिवस) पाणी द्यावे. दाणे भरण्याच्या अवस्थेत असलेल्या रब्बी ज्वारी पिकाचे पक्षांपासून संरक्षणासाठी उपाय योजना कराव्यात. कमाल तापमानात झालेली वाढ  व पुढील तीन दिवसात कमाल तापमानात वाढ होण्याचा अंदाज लक्षात घेता, गहू पिकास दाण्यात दुधाळ पीक अवस्था (पेरणी नंतर 80 ते 85 दिवस) व दाणे भरताना (पेरणीनंतर 90 ते 95 दिवस) पाणी द्यावे. गव्हाच्या पिकात उंदरांचा प्रादुर्भाव दिसून असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी  झिंक फॉस्फाईड 1 भाग + गुळ 1 भाग + 50 भाग गव्हाचा भरडा व थोडसे गोडतेल मिसळून हे मिश्रण उंदराच्या बिळात टाकुन बिळे बंद करावीत. उन्हाळी भुईमूग पिकाची पेरणी लवकरात लवकर पूर्ण करावी. उन्हाळी भुईमूग पिकात पेरणी पूर्वी पुढील प्रमाणे बीजप्रक्रिया करावी. i. थायरम 3 ग्रॅम किंवा बाविस्टीन 2 ग्रॅम किंवा ट्रायकोडर्मा 5 ग्रॅम प्रति किलो बियाणे. ii. प्रति 10 किलो बियाण्यास रायझोबियम व पी.एस.बी. प्रतयेकी 250 ग्राम किंवा द्रव स्वरूपात असेल तर प्रत्येकी 60 मिली.

फळबागेचे व्‍यवस्‍थापन

कमाल तापमानात झालेली वाढ  व पुढील तीन दिवसात कमाल तापमानात वाढ होण्याचा अंदाज लक्षात घेता, केळी, आंबा व द्राक्ष बागेत आवश्यकतेनूसार पाणी व्यवस्थापन करावे. केळी बागेत पोटॅशियम 50 ग्रॅम प्रति झाड खतमात्रा द्यावी. फुलधारणा अवस्थेत असलेल्या आंबा फळ बागेत परागीकरण व्यवस्थीत होण्यासाठी कोणत्याही प्रकारच्या किटकनाशकाची फवारणी करू नये. द्राक्ष बागेत फळांचा आकार वाढण्यासाठी द्राक्ष घड जिब्रॅलिक ॲसिड 200 मिली ग्रॅम प्रति 10 लिटर द्रावणात बूडवावे.

भाजीपाला

भाजीपाला पिकात अंतरमशागतीची कामे करून तण नियंत्रण करावे. कमाल तापमानात झालेली वाढ  व पुढील तीन दिवसात कमाल तापमानात वाढ होण्याचा अंदाज लक्षात घेता, भाजीपाला पिकास आवश्यकतेनूसार पाणी द्यावे. काढणीस तयार असलेल्या भाजीपाला पिकांची काढणी करून घ्यावी.

फुलशेती

पुढील आठवड्यात असलेल्या व्हॅलेंटाइन्स  डेमुळे बाजार पेठेत गुलाब फुलांना अधिक मागणी असते काढणीस तयार असलेल्या गुलाब फुलांची काढणी टप्प्याटप्प्याने करून बाजार पेठेत पाठवावी.  कमाल तापमानात झालेली वाढ  व पुढील तीन दिवसात कमाल तापमानात वाढ होण्याचा अंदाज लक्षात घेता, फुल पिकास आवश्यकतेनूसार पाणी द्यावे.

 

पशुधन व्यवस्थापन

पशुप्रजननाची क्रिया कालवडी, वगारीत सुरू होणे म्हणजेच जनावर माजावर येणे वयात येणे किंवा प्रजन सक्षम होणे. पशु प्रजनन संस्थेची वाढ जन्मानंतर वासराच्या वाढीशी संबंधीत असते. ज्या वासरात शरिरीक वाढीचा वेग जास्त ती वासरे लवकर वयात येतात कारण त्यांच्या प्रजनन संस्थेची वाढ ही लवकर पुर्ण होते. या उलट ज्या वासरात वाढीचा दर कमी असतो त्यांची प्रजनन संस्था लवकर तयार होत नाही व ते उशीरा माजावर येतात.

सामुदायिक विज्ञान

पपई आणि पेरूमध्ये भरपूर प्रमाणात जीवनसत्व “अ” आणि “क” असून ही फळे तंतूमय पदार्थ तसेच अँटिऑक्सिडंटसचा उत्कृष्ट स्त्रोत असल्याने त्यांचे सेवन करणे उत्तम स्वास्थ्यासाठी अतिशय लाभदायी आहे.

 

सौजन्‍य

मुख्य प्रकल्प समन्वयक, ग्रामीण कृषी मौसम सेवा,वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी

 

मराठवाडा कृषि हवामान सल्ला पत्रक क्रमांक – 89/ 2023 - 2024      मंगळवार, दिनांक – 06.02.2024