दिनांक 24 ऑगस्ट रोजी मराठवाडयातील सर्व जिल्हयात तुरळक ठिकाणी वादळी वारा, विजांच्या कडकडाटासह पावसाची शक्यता आहे. पुढील पाच दिवसात औरंगाबाद, जालना, बीड, हिंगोली, परभणी जिल्हयात खूप हलक्या ते मध्यम तर उस्मानाबाद, लातूर व नांदेड जिल्हयात हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे.

 

प्रादेशिक हवामान केंद्र,मुंबई येथून प्राप्त झालेल्या अंदाजानुसार दिनांक 24 ऑगस्ट रोजी  मराठवाडयातील सर्व जिल्हयात तुरळक ठिकाणी वादळी वारा, विजांच्या कडकडाटासह पावसाची शक्यता आहे. पुढील पाच दिवसात औरंगाबाद, जालना, बीड, हिंगोली, परभणी जिल्हयात खूप हलक्या ते मध्यम तर उस्मानाबाद, लातूर व नांदेड जिल्हयात हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे.

विस्तारीत अंदाजानुसार (ईआरएफएस) मराठवाड्यात दिनांक 29 ऑगस्ट ते 04 सप्टेंबर, 2021 दरम्यान कमाल तापमान सरासरीएवढे राहण्याची, किमान तापमान सरासरीएवढे राहण्याची तर पाऊस सरासरीपेक्षा जास्त राहण्याची शक्यता आहे.

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी येथील ग्रामीण कृषि मौसम सेवा योजनेतील तज्ञ समितीने पुढील प्रमाणे कृषि हवामान आधारीत कृषि सल्ल्याची शिफारश केली आहे.  

पीक व्‍यवस्‍थापन

जास्त पाऊस झालेल्या ठिकाणी कापूस पिकात आकस्मिक मर रोगाचा प्रादूर्भाव दिसून आल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी पिकात साचलेले पाणी चर काढून त्वरीत शेताबाहेर काढून द्यावे व कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 25 ग्रॅम किंवा कार्बेन्डाझीम 10 ग्रॅम + युरिया 100 ग्रॅम + म्यूरेट ऑफ पोटॅश 100 ग्रॅम + 10 लिटर पाणी याप्रमाणात द्रावण तयार करून झाडाच्या मूळाशी आळवणी करावी. आठ ते दहा दिवसांनी 2% डीएपी (200 ग्रॅम प्रति 10 लिटर पाणी) याची आळवणी करून पाऊस नसल्यास  लगेच हलके पाणी द्यावे. कापूस पिकात पातेगळ दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी नॅप्थॅलीन ॲसिटीक ॲसिड (एन ए ए ) 2.5 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. मागील आठवडयातील ढगाळ वातावरणामूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार कापूस पिकावरील  रसशोषण करणाऱ्या किडींचा व्यवस्थापनासाठी 5% निंबोळी अर्काची किंवा व्हर्टिसिलीयम लिकॅनी (जैविक बुरशीजन्य किटकनाशक) एक किलो ग्रॅम किंवा फलोनिकॅमिड 50% 60 ग्रॅम किंवा डायनेटोफ्यूरॉन 20% 60 ग्रॅम किंवा बूप्रोफेंझीन 25% 400 मिली किंवा ॲसिटामाप्रीड 20% 40 ग्रॅम प्रति एकर पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. कापूस पिकावरील गुलाबी बोंडअळीच्या व्यवस्थापनासाठी हेक्टरी 5 गुलाबी बोंडअळीसाठीचे कामगंध सापळे लावावेत. मागील आठवडयातील ढगाळ वातावरणामूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार तूर पिकावरील पाने गुंडाळणारी अळीच्या व्यवस्थापनासाठी 5% निंबोळी अर्काची किंवा क्विनॉलफॉस 25% 16 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. मागील आठवडयातील ढगाळ वातावरण व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार उशीरा पेरणी केलेल्या मूग/उडीद पिकात मावा किडीचा प्रादर्भाव दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी 5 % निंबोळी अर्काची किंवा डायमिथोएट 30 % 240 मिली प्रति एकर पावसाची उघाड बघून फवारणी करावीमागील आठवडयातील ढगाळ वातावरणामूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार भूईमूग पिकात मावा, फुलकिडे याच्या व्यवस्थापनासाठी इमिडाक्लोप्रिड 17.8 एस एल 2 मिली किंवा क्विनॉलफॉस 25 ईसी 20 मिली किंवा ऑक्झीडीमेटॉन मिथाईल 25 ईसी 20 मिली किंवा लॅमडा सायहॅलोथ्रीन 5 ईसी 6 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. मका पिकावरील लष्करी अळीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी थायामिथोक्झाम 12.6 टक्के + लॅमडा सायहॅलोथ्रीन 9.5 झेडसी 5 मिली किंवा स्पिनेटोरम 11.7 एससी 4 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून वरील किटकनाशकांची आलटून पालटून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. फवारणी करत असतांना किटकनाशक पोंग्यात पडेल अशाप्रकारे फवारणी करावी.  

 

 

फळबागेचे व्‍यवस्‍थापन

केळी पिकात मागील आठवडयातील ढगाळ वातावरण, आर्द्रतेमूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार करपा (सिगाटोका) रोगाचा प्रादुर्भाव दिसून आल्यास याच्या व्यवस्थापनासाठी कार्बेन्डाझीम 50 डब्ल्यू पी 10 ग्राम किंव प्रोपीकोनॅझोल 10 % ईसी 10 मिली प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून स्टीकरसह पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. बागेतील पिल्ले काढावेत व तण नियंत्रण करावे.आंबा बागेत तणांचे व्यवस्थापन करावे. सध्याचे ढगाळ वातावरण, आर्द्रता, पावसामूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार द्राक्ष बागेत केवडा (डाउनी मिल्डू) रोगाच्या व्यवस्थापनासाठी पोटॅशियम सॉल्ट ऑफ ॲक्टिव्ह फॉस्फरस 4 ग्रॅम + मॅन्कोझेब 2 ग्राम प्रति लिटर पाणी या प्रमाणात पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. द्राक्ष बागेत पानांची विरळणी करावी व शेंडा खूडावा.सिताफळ बागेत पिठया ढेकून किडीचा प्रादूर्भाव दिसून आल्यास निंबोळी तेल 50 मिली किंवा व्हर्टिसीलीयम लॅकेनी जैविक बुरशी 40 ग्राम प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी.

भाजीपाला

मागील आठवडयातील ढगाळ वातावरणामूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार भाजीपाला ( मिरची, वांगे व भेंडी)  पिकात रसशोषण करणाऱ्या किडीचा प्रादुर्भाव दिसून येत असल्यास त्याच्या व्यस्थापनासाठी पायरीप्रॉक्सीफेन 5% + फेनप्रोपाथ्रीन 15% 10 मीली किंवा  डायमेथोएट 30% 13 मीली प्रती 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी. मागील आठवडयातील दमट, ढगाळ वातावरणामूळे व पूढील पाच दिवसाच्या दमट व ढगाळ वातावरणाच्या अंदाजानूसार टोमॅटो पिकावरील लवकर येणार करपा याच्या व्यवस्थापनासाठी अझोक्सिस्ट्रॅाबिन 18.2% + डायफेनकोनॅझोल 11.4% 10 मिली + 5 मिली स्टिकर प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून पावसाची उघाड बघून फवारणी करावी.

 

फुलशेती

काढणीस तयार असलेल्या फुलांची काढणी करून प्रतवारी करून बाजारपेठेत पाठवावीत.

पशुधन व्यवस्थापन

पावसाळाऋतूमध्ये लोखंड सदृश अखाद्य वस्तू पशुधनाकडून खाद्याबरोबर गिळल्या जाते व यामूळे पोटफुगी संभवते याचे निदान करण्यासाठी पशूशल्य्‍चिकीत्साशास्त्र विभाग, पशू चिकीत्सालय संकुल पशुवैद्यक व पशुविज्ञान महाविद्यालय येथे अद्यावत क्ष-किरण तपासणी सुविधा उपलब्ध्‍ करण्यात आलेली आहे. पशुपालकांनी या सुविधेचा लाभ घ्यावा.

सामुदासिक विज्ञान

पावसाळयात हिरव्या भाजी-पाल्याचा, स्वच्छ धूवून कमी प्रमाणात वापर करावा. याशिवाय फळभाज्या, जसे की कारले, दोडके, दिलपसंद, दुधीभोपळा, बटाटा, शेंगा यांचा जास्त वापर करावा.

 

सौजन्‍य

डॉ. कैलास कामाजी डाखोरे, मुख्य प्रकल्प समन्वयक, ग्रामीण कृषी मौसम सेवा,वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी

 

मराठवाडा कृषि हवामान सल्ला पत्रक क्रमांक – 42 / 2021 - 2022    मंगळवार, दिनांक – 24.08.2021